Ποια είναι τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στο στοίχημα που έχουν καταγραφεί στην ιστορία του αθλητισμού;
Τα περισσότερα σπορ, από μόνα τους, είναι συναρπαστικά. Όταν, όμως, συνδυάζονται και με το στοίχημα η απόλαυση πολλαπλασιάζεται. Όχι μόνο γιατί υπάρχει η πιθανότητα μικρού ή μεγάλου οικονομικού κέρδους. Αλλά και γιατί αυτός ο συνδυασμός αυξάνει κατακόρυφα την αδρεναλίνη κατά την προσμονή και παρακολούθηση ενός αθλητικού γεγονότος.
Δεδομένα, λοιπόν, η εκρηκτική άνοδος των στοιχηματικών εταιριών τις τελευταίες δεκαετίες, έχει προσθέσει τρομερή έλξη στον κόσμο των σπορ. Μαζί, όμως, ως ήταν αναμενόμενο, έχει πολλαπλασιάσει και τις περιπτώσεις διαφθοράς παικτών και αθλητικών παραγόντων που επιδιώκουν να τζογάρουν πάνω σε προσυμφωνημένα παιχνίδια ή να εξαγοράσουν παίκτες και διαιτητές, ώστε να αποκομίσουν μεγάλα χρηματικά ποσά μέσω στοιχήματος.
Σχεδόν κάθε χρόνο, σε πολλές χώρες του κόσμου, κυκλοφορούν διάφορες φήμες για ματς «περίεργα», ύποπτα, «στημένα», ιδίως στα δημοφιλέστερα ομαδικά αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Φήμες για μυστικές συμφωνίες παραγόντων, για επηρεασμούς διαιτητών, για απολύσεις προπονητών που δεν υπάκουσαν σε «άνωθεν εντολές». Όλα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο και στο κομμάτι του στοιχήματος. Κάνουν τους παίκτες εξαιρετικά επιφυλακτικούς. Συχνά, φτάνουν να θεωρούν ύποπτο, κάθε αγώνα που δεν επικρατεί το φαβορί ή, ακόμα χειρότερα, οποιοδήποτε αποτέλεσμα «έριξε στον κουβά» το δελτίο τους, ξεχνώντας ότι στον αθλητισμό υπήρχε ανέκαθεν το στοιχείο της έκπληξης. Ανέκαθεν, βέβαια, υπήρχε και το στοιχείο της διαφθοράς και της απάτης...
Λιγότερο γνωστό, παρά ταύτα, είναι ότι δωροδοκίες και στημένα δε συμβαίνουν μόνο στα πιο δημοφιλή αθλήματα, αλλά και σε αυτά που έπονται στις προτιμήσεις του κοινού, παγκοσμίως. Ίσως, μάλιστα, όσοι λιγότεροι προβολείς πέφτουν σε ένα σπορ, τόσο ευκολότερη είναι η χειραγώγηση. Με αφορμή λοιπόν το πρόσφατο σκάνδαλο Τονάλι (διαβάστε εδώ για την υπόθεση Τονάλι), που κλονίζει για μία ακόμα φορά το πολύπαθο – από τέτοιες ιστορίες – ιταλικό ποδόσφαιρο, επιλέξαμε να θυμηθούμε, με χρονολογική σειρά, 10+1 αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις από διάφορα σπορ, που αποκαλύφθηκαν και ενίσχυσαν, δικαιολογημένα, τη δυσπιστία του κοινού στο «ευ αγωνίζεσθαι».
Το σκάνδαλο Black Sox (1919)
Αν νομίζατε ότι το ποδόσφαιρο κρατά τα πρωτεία αρχαιότητας σε δωροδοκίες, γελιέστε. Η πρώτη μεγάλη υπόθεση τέτοιου είδους αφορά το υπερ-δημοφιλές στις Η.Π.Α. μπέιζμπολ και τους τελικούς του 1919 μεταξύ White Sox και Cincinati Reds. Οκτώ αθλητές των πρώτων κατηγορήθηκαν ότι είχαν πάρει χρήματα από μπουκμέικερς για να χάσουν. Μετά τη διερεύνηση της υπόθεσης, η αρμόδια ομοσπονδία αποφάσισε τον δια βίου αποκλεισμό τους και υποχρεώθηκε σε πλήρη αναδιοργάνωση, για να προστατεύσει την αξιοπιστία του αθλήματος.
Ο τίτλος στην πυγμαχία βαρέων βαρών της ίδιας χρονιάς (1919)
Το μποξ έχει στην ιστορία του άπειρες υποθέσεις «στημένων» αγώνων, διαιτητών και δωροδοκίας, λόγω και της φύσης του ως άθλημα. Αρκετές εξ’ αυτών έχουν γίνει έμπνευση βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών. Το 1919, πολύ πριν το χορό εκατομμυρίων δολαρίων και συμφερόντων που έφερε η τηλεόραση γύρω από την επαγγελματική πυγμαχία, ο αγώνας τίτλου μεταξύ Ντέμπσει και Γουίλαρντ πλημμύρισε από φήμες για προκαθορισμένο αποτέλεσμα, ενώ άλλες μιλούσαν και για απόπειρα δηλητηρίασης του Γουίλαρντ από τον μάνατζερ του πρώτου.
Το πρώτο «αίμα» για το ιταλικό ποδόσφαιρο (1980)
Το 1980 ξέσπασε το πρώτο σημαντικό σκάνδαλο στημένων αγώνων στη Ιταλία. Πρόκειται για το επονομαζόμενο «Τοτονέρο», στο οποίο συμμετείχαν οι ποδοσφαιρικές ομάδες Μίλαν, Λάτσιο, Αβελίνο, Περούτζια και Μπολόνια από τη Serie A, καθώς και ομάδες της Β΄ κατηγορίας. Ως αποτέλεσμα είχε τον υποβιβασμό των δύο πρώτων, αλλά και τον 2χρονο αποκλεισμό από κάθε διοργάνωση του Πάολο Ρόσι, που επανήλθε, όμως, δριμύτερος το 1982, κερδίζοντας το Μουντιάλ με τη Σκουάντρα Ατζούρα.
Η υπόθεση Πίτερ Ρόουζ (1989)
Από το μπέιζμπολ πάλι προέρχεται η πρώτη, ίσως, απόλυτα τεκμηριωμένη περίπτωση αθλητή που στοιχημάτιζε στον εαυτό του και στην ομάδα του, πράξη που στις μέρες μας, πλέον, ενέχει πλήρη νομική απαγόρευση. Αυτή τη φορά το σκάνδαλο αφορούσε τους Κόκκινους του Σινσινάτι και έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών, τον Πίτερ Ρόουζ, που για ένα διάστημα ήταν παίκτης-προπονητής. Μάλιστα, η αποβολή του από το Hall of Fame του μπέιζμπολ αποτελεί μέχρι σήμερα εστία διαμάχης για τους φανατικούς του αθλήματος.
Το κρίκετ και ο Χάνζι Κρονζ (2000)
Ένα ακόμα ομαδικό άθλημα, ίσως λιγότερο αναμενόμενο, που συνταράχτηκε από υπόθεση δωροδοκίας, είναι το κρίκετ. Στις αρχές του 21ου αιώνα, ο αρχηγός της εθνικής της Νότιας Αφρικής ομολόγησε ότι δεχόταν υψηλά ποσά για να επηρεάζει διάφορους αγώνες. Προφανώς έτσι ολοκληρώθηκε η επαγγελματική του καριέρα, ενώ οι αρμόδιες αρχές υποχρεώθηκαν να ενισχύσουν αντίστοιχα μέτρα πρόληψης για να «καθαρίσουν» το άθλημα.
Η διάσημη υπόθεση Calciopoli (2006)
Η μεγαλύτερη υπόθεση «στημένων» αγώνων στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου είχε ως επίκεντρο την Ιταλία. Η αποκάλυψη τηλεφωνικών συνομιλιών, έφερε στο φως εκατοντάδες συνεννοήσεις μεταξύ ποδοσφαιρικών παραγόντων, διαιτητών και αμφιλεγόμενων μπουκ. Στο σκάνδαλο εμπλέκονταν, μεταξύ άλλων, τέσσερις κορυφαίες ομάδες της Ιταλίας, οι Μίλαν, Γιουβέντους, Λάτσιο και Φιορεντίνα. Η πρώτη τη γλίτωσε μόνο με αφαιρέσεις βαθμών και αποκλεισμό από το επόμενο Τσάμπιονς Λιγκ, η Γιουβέντους υποβιβάστηκε στην Γ΄ κατηγορία και οι άλλες δύο στην Β΄, ενώ προφανώς και αυτές αποκλείστηκαν από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις στις οποίες θα συμμετείχαν. Μπορεί το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς η κατάκτηση του Μουντιάλ από την Ιταλία να απάλυνε τον αρνητικό αντίκτυπο για το ποδόσφαιρο στη γειτονική μας χώρα, αλλά οι επιπτώσεις του σκανδάλου ήταν τεράστιες, ενώ αντίστοιχες ήταν και αυτές στον στοιχηματικό κόσμο, με μεγάλο αιρθμό από στοιχηματικές εταιρίες να έχουν φραγμένα για πολύ καιρό πάρα πολλά παιχνίδια του Καμπιονάτο.
Ο Τιμ Ντόναχι και η «κηλίδα» στο ΝΒΑ (2007)
Ένα χρόνο μετά το Calciopoli, ήταν η σειρά του μπάσκετ να κλονιστεί και μάλιστα στο κορυφαίο επίπεδο, αυτό του ΝΒΑ. Ο διαιτητής Τιμ Ντόναχι παραδέχθηκε ότι στοιχημάτιζε σε αγώνες που διηύθυνε, αλλά και ότι παρείχε κρίσιμες πληροφορίες σε παίκτες στοιχήματος, αποκομίζοντας χρηματικά οφέλη. Οδηγήθηκε, εν τέλει, στη φυλακή και το ΝΒΑ αναγκάστηκε να επανεξετάσει πολλά ζητήματα που αφορούν τους διαιτητές, προσπαθώντας να αποκαταστήσει την πληγωμένη εικόνα λάμψης που χτίζει επί δεκαετίες.
Το τένις και οι επιρρεπείς Ιταλοί (2007)
Αν και άθλημα των ελίτ, θεωρητικά, ούτε το τένις κατάφερε να ξεφύγει από αντίστοιχες υποθέσεις. Η ιταλική χερσόνησος για μία ακόμα φορά βρέθηκε απολογούμενη αθλητικά, όταν αποκαλύφθηκε πως αρκετοί, γνωστοί Ιταλοί τενίστες δωροδοκούνταν για να χάσουν.
Η τραγική κατάληξη του Ράιαν Τάντι (2010)
Μετακινούμενοι στο άλλο ημισφαίριο, δε γίνεται να μη σταθούμε στην Αυστραλία και το αγαπημένο της άθλημα, το ράγκμπι. Εκεί, το 2010, αποκαλύφθηκε ότι ο παίκτης Ράιαν Τάντι είχε προσπαθήσει να «στήσει» το σκοράρισμα σε παιχνίδι, εναντίον της ομάδας του, βάζοντας πολλούς γνωστούς και φίλους να ποντάρουν αντίστοιχα. Αποκλείστηκε δια παντός από όλους τους αγώνες και αυτή υπήρξε η αρχή της συντριβής του, αφού συνέχισε με υποθέσεις απαγωγής και κατέληξε να βρει τραγικό θάνατο από ναρκωτικά, μόλις στα 32 του χρόνια.
Η υπόθεση Τονάλι-Φαγκιόλι
Φτάνοντας στο σήμερα, μόλις πριν λίγους μήνες η Ιταλία βρέθηκε για μία ακόμη φορά στο επίκεντρο ειδήσεων περί παράνομου στοιχηματισμού ποδοσφαιριστών. Οι αποκαλύψεις αφορούν τον πρώην παίκτη της Μίλαν Τονάλι (νυν Νιούκαστλ), τον Φαγκιόλι της Γιουβέντους, αλλά και τον Ζανιόλο της Ρόμα. Όλοι τους κατηγορούνται ότι στοιχημάτιζαν, μέσω παράνομων μπουκ, σε αγώνες του ιταλικού πρωταθλήματος, κάτι που απαγορεύεται ρητά για κάθε επαγγελματία ποδοσφαιριστή, ειδικά αν πρόκειται για ματς της δικής του ομάδας. Μάλιστα για τον Ζανιόλο γράφτηκε ότι στοιχημάτιζε ακόμα και την ώρα που καθόταν στον πάγκο! Η υπόθεση παραμένει ακόμα ανοικτή, με τον Ζανιόλο να ερευνάται και τους πρώτους δύο να «πέφτουν» στα μαλακά, με αποκλεισμούς κάποιων μηνών, θεωρούμενοι εξαρτημένοι από τον τζόγο και όχι χειραγωγούντες παιχνίδια. Τελευταίος εμπλεκόμενος εμφανίζεται και ο Φλορέντσι της Μίλαν, αλλά για παράνομο τζογάρισμα σε διάφορα ηλεκτρονικά καζίνο και όχι σε αθλητικούς αγώνες.
Διαφθορά και στα fantasy games
Γυρνώντας κάποια χρόνια πίσω, και συγκεκριμένα το 2015, είχαμε και την πρώτη υπόθεση που αφορά τα fantasy games που προσφέρουν πολλοί πάροχοι on line παιχνιδιών, δίνοντας τη δυνατότητα στους παίκτες να δημιουργήσουν τη δική τους φανταστική ομάδα. Στελέχη αυτών των εταιρειών αποδείχθηκε ότι χρησιμοποιούσαν την εσωτερική πληροφόρηση που είχαν λόγω των θέσεών τους για να αποκομίζουν υψηλά χρηματικά κέρδη.
Με τη βιομηχανία του online betting να είναι μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως σε τζίρους και εμπλεκόμενους, θα ήταν ανεδαφικό να πιστεύει κάποιος ότι μπορούν να εξαλειφθούν αντίστοιχα σκάνδαλα και στο μέλλον. Στημένα παιχνίδια υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Αυτό όμως, δε σημαίνει, ότι η πλειοψηφία των αγώνων είναι ανοικτή σε χειραγώγηση και δωροδοκίες. Αντιθέτως, όσο περισσότερες ύποπτες περιπτώσεις αποκαλύπτονται, τόσο αυστηρότερα γίνονται τα μέτρα πρόληψης και καταστολής και στενότερη η συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών παγκοσμίως.
Όσο για τον απλό παίκτη, υπάρχουν κανόνες που μπορούν να τον προστατεύσουν από στοιχηματισμό σε…περίεργα γεγονότα. Ο βασικότερος αυτών είναι να προτιμά μόνο αξιόπιστες στοιχηματικές εταιρείες, που διαθέτουν μεγάλο μέρος των εσόδων τους στην καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων, με διάφορους τρόπους.
Καλύτερες στοιχηματικές εταιρίες στην Ελλάδα